بررسی و تاثیر تکنولوژی در تصویرسازی کتاب های مصور (همگامی تکنولوژی چاپ و تصویرسازی)

با توجه به محدودیت زمان و تنوع بسیار موضوعات مورد بحث، به بررسی و مطالعه آن موضوعات و همچنین مقالات پرداختم.و با تجزیه و تحلیل آن ها به نتیجه گیری در این رابطه رسیدم. موضوع عمومی، تصویرسازی است و بررسی مواد و مصالح آن با نگاه تاریخی به ایران وجهان . وتوجه اصلی به ایران است.همان گونه که چاپ دستی در گذشته اهمیت و رونق فراوان داشته به خصوص در تصویرسازی کتاب های مصور ،آثار بسیار ارزشمندی از آن دوران در دست داریم، تلاش کنیم که از این تکنیک در حال حاضر بیشتر استفاده کرده ،تا بتوان با رونق بیشتر این روش و به کارگیری آن در تصویرسازی،کمک زیادی به پیشرفت تصویرسازی کتب مصورکرد. در این پژوهش به این نکته پرداختیم که، تصویرسازی یا به عبارتی هنرهای تصویری، از همان روزهای ابتدایی که انسان پا به عرصه ی ظهور گذاشته ، همراه او بوده است. ما نیز از تبار همان انسان ها هستیم اما با این تفاوت که در زمان و مکانی دیگر زندگی می کنیم. خیلی از آثار تصویرسازی بوجود می آیند که اولین رسالت آنها که ارتباط با مخاطب و سهل الوصول کردن مطلب برای مخاطب است را نادیده گرفته اند. در ادامه به بررسی تصویرسازی در ایران و جهان و تاریخچه آن پرداختیم. در ادامه این پژوهش به بررسی چاپ و انواع تکنیک ها و روش های آن می پردازیم و نقش آن در تصویرسازی ایران از دیرباز تا به امروز.و در نتیجه توضیحی برای چاپ که؛ «هنر چاپ حکاکی»، شاید تنها رویکرد هنرمندان به چاپ حکاکی در اواخر قرن نوزدهم میلادی و ایجاد فضا وکارگاه هایی در این زمینه تنها دلیل روی آوری هنرمندان این عصر به سوی رشته هنری نمی تواند باشد. تلاش و کوشش هنرمندان معاصر در جهت پیدا کردن راهی به آینده که متفاوت از روش های مرسوم گذشته باشد, به طور اجتناب ناپذیری آنان را به سوی چاپ حکاکی سوق می دهد. امکان ایجاد اثری قابل تکثیر و در نهایت ماندگاری از یک طرف والتیام درون هنرمند از سوی دیگر بر ارزش اثر به وجود آمده از چاپ حکاکی می افزاید.هنرمند معاصر همواره بر آگاهی خود از آنچه می آفریند, بالیده است و توانسته این ریتم متنوع طبیعت را دریافت کند و هر ریتم تکراری و خسته کننده را به خلاقیت و تنوع بدل کند و با استفاده از روش های مختلف چاپ حکاکی به عنوان ابزاری در خدمت بیان ایده وافکار خود در هنر مدرن جهان به خصوص نقاشی به طور آزادانه و فی البداهه بپردازد.در نتیجه هنرمندان با تغییرات خلاقانه در حین انجام مراحل مختلف چاپ و یا بعد از آن,با افزودن روش های نقاشی, اثری منحصر به فرد را بیافرینند . در این پژوهش ، تلاش بر این بود که بتوانیم رابطه ای بین تصویرسازی با تکنیک های دستی( آنالوگ) و تکنولوژی( رایانه) یا همان تحولات را پیدا کرد. همجنین بتوانیم چاپ دستی به روش سنتی و رایج گذشته را با تکنیک های امروزی که با گذشت زمان در اثر تحولات مختلف به وجود آمده است، را تلفیق کرده و روش جدید و تکنیک جدیدی را به وجود آوریم. با این کار هم می توان از روش های سنتی گذشته که قدمت بسیار زیادی در تاریخ و فرهنگ ما ایرانی ها داشته و نشانی از هویت ما دارد استفاده کنیم و نگذاریم که از بین برود، بلکه باید این روش ها را پایه و اساس کار خود قرار دهیم و بر مبنای آن آثار خود را بسازیم. تلاش من در جمع آوری این مطالب و گردآوری این پژوهش این بود که توصیفی از تصویرسازی و جایگاه آن در حال حاضر و شناخت تکنیک ها و روش های قدیم و جدید و نحوه به کارگیری آنها در کنار هم، در حال حاضر بوده است. در این پژوهش به این نتیجه دست یافتم که ،تصویرسازی از جنبه های بسیاری، موثرترین و توانمندترین نظام نشانه های غیر کلامی، از بسیاری جنبه ها است.تصویرگری یعنی: کاربرد نشانه های دیداری به صورت شمایلی.که در آن تصاویر می توانند، به عنوان یک وسیله ارتباطی بخشی از اطلاعاتی را که ریختن آنها در قالب کلمات دشوار است، منتقل کنند. به زبان ساده می توان گفت که " کار تصویرگری، عبارت است از تجسم بصری یک موضوع، مفهوم یا احساس، برای نمایش و درک بهتر آن" . گر چه تصویرسازی به لحاظ تاریخی در بستر واژگان به حیات خود ادامه می داد و وابسته به متن بود، لیکن در سال های اخیر و به واسطه روند رو به رشد فرهنگ بصری، از اصولی مستقل برخوردار شده است. تصویرسازان هر ابزاری را که تاریخ هنر در اختیار می گذارد به خدمت می گیرند. ابزاری که می تواند شامل رنگ و روغن، آبرنگ، تمپرا، اچینگ، سیلک اسکرین، گراوور، کولاژ، اسکراچ بورد، قلم و مرکب، مجسمه چوبی، مدیوم های قابل قالب ریزی و ابزارهای دیجیتال همچون illustrator، photoshop، flash و dreamweaver شود. تصویرسازان چه به لحاظ تاریخی که نسبت به محصولات خلاقانه بی تفاوت بودند و چه در زمان حال که برای تاثیر گذاری از مدیوم های موقتی و غیر قابل بایگانی سود می جویند همواره به ابژه ای که می آفرینند همچون اثری که قابل ارائه در گالری ها است می نگرند. تصویرسازی امکان بیشتری می یابد تا مخاطب را با جهانی مواجه کند که پرتو تازه ای بر آن تابیده و یا اساسا او را وارد سپهری تازه سازد. در ادامه این پژوهش به این نکته پرداختم که تاثیر تکنولوژی بر تصویرسازی چه می تواند باشد، و به این نتیجه رسیدم که: آنجه که مسلم است ،تکنولوژی را نباید بیش از یک " ابزار" اعتبار داد و آن را خوار با برعکس مالک الرقاب تصویرسازی شمرد.همچنان که قلم مو و جعبه آبرنگ چنین اند . اما نباید انکار کرد که تکنولوژی نوین در قالب کامپیوتر و برنامه هایی چون فتوشاپ و ایلوستراتور و ده ها برنامه دیگر، در سرعت بخشیدن به رشد تکنیک های بدیع و نوآوری های شگفت سهیم هستند. البته در غرب دردهه اخیر، مکتب تصویرسازی دیجیتالی رواج پیدا کرده اما مشخص است که آثار آنها نشات گرفته شده از یک طراحی قوی است، متاسفانه در ایران ما شاهد حضور طراحی و حسن ناشی از آن نیستیم و شیوه های موجود هم کاملا تقلیدی است. تاثیر هر تصویر در میزان حضور مهارت طراحی و کنترل فرمها از انتزاع به فیگور و بیان مستقیم و یا استعاری موضوع در آن است، اگر تصویرگری با احاطه به این اصول و مهارت ها از ابزار بیانی دیجیتال استفاده کند قادر خواهد بود طعم و لحن دلخواه خود را در تصویر به دست بیاورد در غیر این صورت اثر او خالی از حس و تاثیر و بیان لازم خواهد بود، درست مثل یک فرش ماشینی. تصویرگری با کشیدن طرحی مدادی روی کاغذ شروع می شود. استفاده از مدیاهای معمول کار تصویرگری مثل مدادرنگی و یا آبرنگ و یا پاستل و یا رنگ روغن، اکولین، آکرلیک چون با جنسیت کاغذ و مداد بطور مستقیم و عملی سرو کار دارد، حس های ما را بی واسطه با خود کار درگیر می کند. اما رایانه، در هر حال ما با یک دنیای مجازی سرو کار داریم.دنیایی که قابل لمس نیست، و همیشه لایه ای مجازی، ما بین ما و کار قرار دارد، بنابراین می تواند درجه حساسیت ما را که در ارتباط مستقیم با رنگ، بیشتر تحریک می شود را کاهش دهد.اما به هر حال تکنولوژی همیشه نقش تعیین کننده در تاریخ گرافیک دیزاین و تصویرسازی داشته و دارد . رایانه هم مزایا و بدی هایی دارد.در انواعی از تصویرسازی مثل کلاژ، کامپیوتر می تواند نقش بسیار اصلی داشته باشد.در تصویرسازی معمولی کامپیوتر به ما این امکان را می دهد که کار را اسکن کنیم و اگر نقایصی وجود دارد، بتوان آنها را تصحیح کرد.همچنین رایانه می تواند برای تغییر کمپوزسیون اجزا تصویرسازی کارساز باشد.از لحاظ فنی و کتاب سازی نقش رایانه غیرقابل انکار است. در حال حاضر بیشتر از رایانه در کنار تصویرسازی دستی استفاده می شود.به دلیل راحتی و امکانات بیشتر آن باعث شده است که بیشتر هنرمندان به استفاده از این تکنیک و روش روی بیاورند. می توان که گفت شاید استفاده از این روش ها باعث شود که در سال های آینده ،کم کم روش های قدیمی و بخصوص هنر دستی به خصوص در حیطه چاپ دستی به فراموشی سپرده شود. بسیاری از طراحان، از این که افراد غیر حرفه ای وارد قلمرو طراحی شوند، ابراز نگرانی می کنند و بسیاری از حرفه ای ها از این می ترسند که در دنیایی که هر کسی می تواند به کمک رایانه شخصی خود و نرم افزارهایی با کاربرد آسان، به طراحی بپردازد و به راحتی آن ها را چاپ کند، تخصص آن ها بی ارزش گردد . دسترسی به رایانه در میان طراحان و تصویرگرها همه گیر شده و تعداد هنرمندانی که از آن استفاده می کنند، بسیار فزونی یافته است و تصویرگران این امکان را یافتند که شیوه های جدیدی را در تصویرسازی به کمک رایانه تجربه کنند. در شیوه سنتی تصویرسازی، که تصویرگرها قبل از رواج رایانه استفاده می کردند، در واقع مفاهیم و شیوه استفاده از مواد اولیه بود که سبب تغییر در هنر و نوآوری می شد؛ اما در هنری که برپایه تکنولوژی بنا شده باشد، خود مدیوم یعنی ابزار، با تغییر تکنولوژی تغییر می یابد. اشاره به این واقعیت ضروری است که مفاهیمی مانند " رشد فن آوری" ،دستیابی به تمدن، مدرن شدن که همراه با صتعتی شدن است، گریزناپذیر و جبری می باشد و معنی ندارد که برای رد یا قبول این گونه فرآیندها تصمیمی گرفته شود. ما امروزه محکوم هستیم که به سرنوشت خود در پرتو مدرنیته بیندیشیم و به مدرنیته، به عنوان سرنوشت محتوم خود بنگریم.منظورم این است که ما در مقام تصمیم گیری نبوده و نیستیم که آیا از رایانه در تصویرسازی کمک بگیریم؟ تاثیر منفی آن، فریفته و مجذوب شدن بیش از حد به این وسیله است و این که آن را اصل بپنداریم. برای یک تصویرگر، دیدن رنگی که از تیوپ آن بیرون می آید - همراه با بوی آن- ضروری است.همین طور کارکردن با گل و مجسمه و حجم سازی، و به همین ترتیب طراحی با زغال. نظر کاملا شخصی من در رابطه با استفاده از رایانه به عنوان یک ابزار این است که؛ قطعا سواد رایانه، امری حیاتی است و بخواهی نخواهی به بخشی از تکنیک شما بدل شده است و می شود و به همین ترتیب باز بخشی از عشق و علاقه تان می شود. به همین خاطر اگر کسی عاشق کار با رایانه است و دوست دارد به جای آن که دستش ورق را لمس کند کار را جای دیگری جمع و جور کند، به نظرم بهتر است پی همین کار را بگیرد .اما برای من هیچ چیزی جای مداد یا قلم مو دست گرفتن و طرح زدن روی سطح کاغذ و بوم را نمی گیرد. نسبت به رایانه، جبهه مخالف نگیریم و هر جا که به کارمان کمک می کند، از آن استفاده کنیم؛ اما عاجز آن نباشیم.رنگ و قلم مو را کنار نگذاریم و هر قسمت کار را که لازم است، با آن انجام دهیم. در پایان به این نکته اشاره می کنم که،باید تلاش کرد که تصویرسازی به یک هنر کاملا مردمی تبدیل شود.هنر مردمی هنری نیست که مردم دوست داشته باشند؛ بلکه پدیده ای است که برای مردم مفید باشد و در جهت رشد فکری آنها گام بردارد.اگر قرار باشد هنرمند چیزی را عرضه کند که مردم می پسندند و دوست دارند، پس نقش واقعی او به عنوان راهگشا و هدایت کننده چه می شود؟ نقشی که به خاطر حساسیت ویژه او و این که مسائل را به شکل خاصی مطرح می کند و رشد فکری مردم را بالا می برد، به عهده او قرار داده شده است. امید است که تلاش کرده تا بتوان تکنیک های قدیمی و با ارزش گذشته را به فراموشی نسپاریم و برای همیشه آنها را زنده نگه داریم.